Cá thòi lòi gây ấn tượng mạnh đối với du khách thập phương khi đến Cà Mau không chỉ vì nó là một đặc sản mà còn do sự đặc biệt, kỳ lạ khi loài cá này vừa biết lặn, chạy trên mặt nước, trên cạn và còn biết leo cây.
Đặc điểm
Sống chủ yếu ở vùng ngập mặn, bùn lầy, dưới những tán rừng đước, rừng mắm, cá thòi lòi có hình thù gần giống với bống sao nhưng da xù xì, miệng đầy răng nanh sắc nhọn và hai mắt lồi to nằm sát nhau trên chóp đầu, vì thế loài cá này mới có tên gọi “cá thòi lòi”.
Ngoài hình dáng kì dị, loài cá này còn có một điểm kỳ lạ khác là có thể sống cả ở vùng nước mặn lẫn nước lợ.
Khả năng hô hấp của cá thòi lòi cũng khá đặc biệt. Khi ở trên cạn chúng thở bằng phổi, còn khi ở dưới nước chúng lại thở bằng mang.
Khi ở trên cạn, cặp vây trước như hai cánh tay sẽ giúp chúng di chuyển dễ dàng bằng cách trườn. Cá thòi lòi thường đào hang ở những nơi rậm rạp dưới tán rừng hay gốc cây. Hang của chúng rất sâu và nhiều ngóc ngách nên dễ dàng trốn thoát khi bị tấn công. Cá thòi lòi thường chui vào hang khi nước ròng và ra ngoài kiếm ăn khi nước lớn. Thức ăn của loài cá này là còng, tôm, tép và các loại cá nhỏ hơn.
Cách bắt cá thòi lòi
Nhờ có cặp mắt lồi nên khả năng quan sát của cá thòi lòi khá rộng. Mỗi khi có tiếng động, chúng liền phóng nhanh xuống hang hoặc lặn dưới nước nên rất khó bắt.
Tuy nhiên, vào ban đêm, khi bị rọi đèn pin thẳng vào mắt, loài cá này sẽ bị “đơ” nằm bất động nên người dân Cà Mau thường đi bắt cá vào buổi tối.
Ban ngày, muốn bắt cá thòi lòi phải đào hang hoặc cắm câu bằng loại lưỡi câu có ngạnh bén, mồi câu có thể dùng cá hoặc tép được cắt nhỏ.
Cách bắt cá thòi lòi phổ biết nhất hiện nay là dùng sà vi có hình dáng như cái lọp được kết từ lá dừa nước hoặc làm từ một chiếc vòng sắt và lưới.
Khi nước cạn thì tìm hang cá dưới các tán rừng, đặt sà vi ngay miệng hang, ém kín các ngách phụ. Nước lớn, cá chui lên sẽ bị mắc vào sà vi, chỉ cần mở sà vi ra rồi bắt cá.
Món ăn từ cá thòi lòi
Tuy có hình dạng xấu xí, nhưng thịt cá thòi lòi lại dai, ngọt, thơm. Loài cá này có thể chế biến thành nhiều món ăn như kho tiêu, kho tương, làm gỏi, nấu lẩu chua, chiên xù… nhưng ngon nhất là cá thòi lòi nướng muối ớt.
Cá thòi lòi rửa sạch, sau đó ướp một số gia vị và xát muối ớt bên ngoài rồi đem nướng. Có thể nướng bằng vỉ hoặc dùng que tre, thân cây đước lụi vào thân cá để nướng.
Khi thịt cá ửng vàng, mùi thơm bốc lên là lúc cá chín, cá nướng được ăn kèm với bún, bánh tráng, rau cải xanh, xà lách, rau thơm, chuối chát, khế chua và chấm với nước mắm chua cay hay muối tiêu chanh hoặc nước mắm me.
Khô cá thòi lòi cũng là đặc sản nổi tiếng của Cà Mau. Khô thòi lòi có giá dao động khoảng từ 350.000 – 400.000 đồng/kg. Khô thòi lòi chiên hoặc nướng vẫn giữ được hương vị thơm ngon riêng khác hẳn loài cá khác. Khô cá thòi lòi được nhiều du khách tìm mua khi đến Cà Mau.
Xem thêm: Bánh tầm Cà Mau – Hương vị “Mê người”
Nguồn: camautourism.vn
