Sở hữu vị trí địa lý đặc biệt do đó văn hóa ẩm thực của Cà Mau cũng có nét riêng khác biệt. Đến với du lịch Cà Mau để thưởng thức các món ăn ngon cũng là một trong những sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo, thu hút hàng triệu lượt du khách mỗi năm.
Người ta nói “Đi thăm miền trung nhớ ghé Cà Ná/ Muốn ăn tôm cá thì về Cà Mau”. Câu ca dao ca ngợi sự phong phú của Cà Mau về tài nguyên thủy hải sản làm cho du khách khắp mọi nơi phải ngất ngây trước sự hào sản và độc đáo trong mỗi món ăn mà địa phương mang lại. Vì thế nên, người ta sẽ không cần phải bâng khuâng lo lắng “ăn gì?” khi đến với vùng đất địa đầu cực Nam. Với tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng đã đem đến cho đất và người Cà Mau nguồn lợi thủy hải sản dồi dào. Sản xuất thủy hải sản đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, đem lại nhiều nguồn ngoại tệ và đưa Cà Mau trở thành tỉnh có kim ngạch xuất khẩu thủy hải sản cao nhất nước.
Cua gạch luộc Cà Mau
Lươn rừng U Minh hạ
Là một vùng đất tồn tại song song hai hệ sinh thái mặn và ngọt đã hình thành nên những sản phẩm du lịch đặc trưng cho cả hai hệ sinh thái. Đến với hệ sinh thái ngập ngọt ở vùng Vườn Quốc gia U Minh Hạ du khách sẽ được thưởng thức các món ăn được chế biến từ nguồn lợi sinh vật như cá lóc nướng trui, lương um rau ngổ, lẩu mắm cá đồng, chuột đồng chiên sả, ếch đồng xào sả ớt, cá rô chiên xù, gỏi nhộng ong,…
Cá thòi lòi nướng muối ớt
Cua đá rang muối
Văn hóa ẩm thực đường phố Cà Mau cũng là một nét đặc biệt lôi cuốn, do Cà Mau là vùng đất cộng cư của ba dân tộc anh em Kinh – Hoa – Khmer. Sự dung hợp và tiếp biến văn hóa đã hình thành nên một số món ăn mang sự pha trộn hết sức thú vị như bún nước lèo, bánh tằm cay, lẩu mắm, hủ tiếu, bún riêu cua, bánh canh ghẹ,… bên cạnh các món ăn vặt truyền thống như bánh cam bánh cồng, chuối chiên, chuối nướng, bánh bò sữa, bánh khéo, vai vạc, cốm dẹp, bánh ống lá dứa…
Tôm tít cháy tỏi
Những món ăn mang màu sắc từ truyền thống cho đến hiện đại, từ bình dị cho đến chế biến công phu đã chiếm ngự khẩu vị của người dân địa phương và du khách. Chúng ta có thể dễ dàng thưởng thức khắp nơi từ trong các ngõ, hẻm đến những quán ăn sang trọng.
Ốc len xào dừa
Với sự phong phú về sản vật, người dân Cà Mau đã biết khéo léo trong việc gia công và chế biến các loài thủy hải sản cũng như một số sản vật khác của địa phương thành những món quà tặng đặc sản trứ danh của vùng đất biển như tôm khô Cà Mau (được tổ chức kỷ lục Việt Nam – Vietkings xếp vào top 10 đặc sản tiêu biểu của Việt Nam năm 2017), các loại khô (cá dứa, mực, cá sặc bổi U Minh, cá khoai, cá rúng,…), dưa bồn bồn, mắm ba khía,… Ngoài ra, mật ong U Minh hạ cũng là một sản phẩm mà khách du lịch ưa thích bởi nguồn mật tinh khiết từ hoa tràm có giá trị cao trong làm đẹp và chữa bệnh.
Đối với khách du lịch trên mọi miền đất nước, văn hóa ẩm thực Cà Mau đã rất sớm trở thành một thương hiệu nổi bật, chiếm lòng tin bởi sự uy tín và chất lượng hàng đầu. Vì thế nên không phải ngẫu nhiên mà những gian hàng hội chợ về du lịch trưng bày các sản phẩm đặc sản, hay một chương trình ẩm thực nào đó của Cà Mau được khách du lịch và các nhà chuyên môn đánh giá cao và lưu ý đến. Chính những nét tinh hoa của nghệ thuật ẩm thực cũng góp phần tôn vinh, quảng bá Du lịch Cà Mau đến với du khách trong và ngoài nước.
Trong những năm qua, Cà Mau đã không ngừng đấy mạnh công tác thông tin, xúc tiến điểm đến thông qua các chương trình, sự kiện, hoạt động về văn hóa ẩm thực của địa phương.
Các hoạt động giao lưu, giới thiệu văn hóa ẩm thực của địa phương đến các tỉnh bạn được Cà Mau tích cực hưởng ứng như tham gia giới thiệu và trưng bày triển lãm hình ảnh về ẩm thực Cà Mau. Các sản phẩm quà tặng đặc sản du lịch Cà Mau cũng thường xuyên được giới thiệu và trưng bày tại các Hội chợ lớn về du lịch như ITE Thành phố Hồ Chí Minh, Hội chợ du lịch Quốc tế VITM Hà Nội,… và các hội chợ du lịch diễn ra tại các tỉnh ở ĐBSCL.
Ngoài các hoạt động quảng bá hình ảnh ẩm thực ra các địa phương trong cả nước, Cà Mau cũng chủ động trong việc duy trì và phát huy nét văn hóa ẩm thực truyền thống của địa phương thông qua việc tổ chức các hội thi về ẩm thực hàng năm và thu hút nhiều đơn vị kinh doanh du lịch, ẩm thực trong tỉnh đến tham dự như Hội thi Ẩm thực Món ngon Cà Mau năm 2014, 2016; Hội thi “Ẩm thực Hương vị ngày Xuân” năm 1015, 2016, 2017, 2018. Liên hoan Ẩm thực Cà Mau năm 2019, sắp tới Cà Mau sẽ tiến hành tổ chức Lễ hội Cua với quy mô lớn cấp tỉnh hứa hẹn sẽ thu hút và quảng bá mạnh mẽ cho văn hóa ẩm thực của địa phương. Từ các sự kiện về ẩm thực, người dân địa phương và khách du lịch có dịp tìm hiểu sâu sắc hơn những nét đặc trưng cũng như sự phong phú và đa dạng của ẩm thực Cà Mau. Đây cũng được coi là một trong những kênh thông tin hữu hiệu quảng bá cụ thể và trực quan sinh động nhất về hình ảnh du lịch Cà Mau thông qua những món ngon quê nhà.
Bên cạnh đó, Cà Mau cũng chú trọng công tác quảng bá thông tin về ẩm thực thông qua trang thông tin điện tử Trung tâm Xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh Cà Mau ipec.com.vn, Tạp chí Du lịch Việt Nam, Báo Cà Mau, Báo Ảnh Đất Mũi,… Khách du lịch cũng thông qua đó mà dễ dàng hơn trong việc lựa chọn và tìm kiếm những thông tin về món ngon cũng như địa chỉ ăn uống cụ thể khi đến Cà Mau.
Song song đó, Cà Mau cũng hợp tác và hỗ trợ các đoàn làm phim xuất bản các nội dung phim về ẩm thực như giới thiệu 4 món ngon của Cà Mau (bánh tằm cay; cá thòi lòi nướng muối ớt; lương um rau ngổ; cua đá rang muối) trong Chương trình Thiên đường ẩm thực (phát sóng trên kênh HTV7); Kết hợp với đài truyền hình kỹ thuật số VTC giới thiệu các clip phim như: Đặc sản Cua Năm Căn – Cà Mau; Thưởng thức Tôm tít Cà Mau, Về Cà Mau ăn hàu Đất Mũi, Sản vật “hiếm – độc” ở Vườn QG U Minh Hạ. Trong tất cả các hoạt động thông tin xúc tiến điểm đến về du lịch Cà Mau, cho dù ở góc độ du lịch nói chung hay ẩm thực nói riêng thì văn hóa ẩm thực luôn luôn được chú trọng và nhận được sự phản hồi hết sức thiện cảm từ khách du lịch và giới chuyên môn.
Trên hành trình khám phá vùng đất địa đầu Cực Nam của Tổ quốc, du khách có lẽ sẽ choáng ngợp trước không gian bao la bát ngát của rừng tràm, rừng đước; sẽ cảm thấy thoải mái với lối sống dân dã của người dân xứ biển; hòa nhịp với những âm điệu dân gian qua truyện kể Bác Ba Phi, đờn ca tài tử; trải nghiệm mua sắm ở những khu chợ ven sông, ven biển; trở về những ký ức hào hùng thông qua những giai thoại lịch sử của địa phương,… Nhưng tất cả sẽ không bao giờ đủ nếu thiếu đi không gian văn hóa ẩm thực trong mỗi sản phẩm du lịch mà du khách trải nghiệm. Thế nên, văn hóa ẩm thực đã sớm chiếm một vị trí quan trọng, góp phần không nhỏ trong việc thiết kế, xây dựng và hình thành thương hiệu điểm đến của du lịch Cà Mau.
Bài viết: Dương Kim Chuyển
